Türk Sineması 100. yılını kutlarken 100 yılın rekorunu da
kırmış. Sinema endüstrisi 2014’de 652 milyon lira hasılat yapmış. 2013’de göre
hasılatta artış % 29,5 olmuş. Seyirci sayısı 61 milyon. Geçen yıla göre % 21.8
oranında bir büyüme söz konusu ki bu önemli bir rakam. Türkiye Sinema
endüstrisi son on yıldır sürekli büyüyor. European Audiovisual Observatory’den
Martin Kanzler’in incelemesine göre 2004-2013 yılları arasında Avrupa
Birliği’nde gişe gelirleri yüzde 0,6 oranında küçülürken, Türkiye’de ortalama
yüzde 7,4 büyümüş.
2014’de Türkiye sinemalarında 359 yeni film gösterime
girmiş. Gösterime giren filmlerin 103’ü yerli yapım. On yıl önce gösterime
giren yerli film sayısı 25’miş.
Seyircinin yerli filmlere ilgisi dikkat çekici düzeyde artıyor. 2014’de
en çok izlenen 10 filmin tamamı yerli filmler. Birinci sırada 7 milyon 369 bin
seyirci ile “Recep İvedik 4” var. En çok izlenen 10 filmin 7’si komedi. (bkz.
boxofficeturkiye.com). Şenay Akdemir, dağıtım ve sinema salonlarında
tekelleşmenin söz konusu olduğuna, ödüllü filmlerinin ya gösterilecek salon
bulamadığına ya da çok kısa sürelerde gösterildiğine, seyirciye ulaşamadığına
dikkati çekiyor.
Yayıncılık da son on yılda sürekli büyüyen kültür
endüstrilerinden. 2014 yılında 561 milyon 103 bin 770 adet kitap üretilmiş. Kişi
başına 7,3 kitap düşmüş. Geçen yıla göre artış % 4,6. Yayıncılık endüstrisinin
toplam cirosu geçen yıla göre % 2.9’luk artışla 2 milyar 381 milyon dolara
yükselmiş. ISBN Ajansı verilerine göre 2014’de 2138 yayıncı 50.752 çeşit yeni
kitap üretmiş. 2013’de yeni kitap sayısı 47.352 çeşitti. Yeni kitap çeşiti de %
7 artmış. Üretilen yeni e-kitap sayısında ise geçen yıla göre %130’luk artış
var. 2013’de 2299 yeni e-kitap üretilirken 2014’de bu sayı 5245’e ulaşmış. Ama
e-kitabın toplam ciro içindeki payı hâlâ çok küçük. Uluslararası Yayıncılar
Birliği’nin (IPA) 2014 verilerine göre Türkiye dünyanın en büyük 12. yayıncılık
endüstrisi ve üretilen yeni kitap çeşidinde 11. sırada yer alıyoruz.
2014’ün en çok satan kitapları listesine baktığımızda 20
kitabın 16’sının Türk yazarlarının kitapları olduğunu görüyoruz. D&R’ın
verilerine göre birinci sırada Uğur Koşar’ın “Allah de Ötesini Bırak” (Destek
yay.) adlı kitabı var. En çok satan roman ise Sabahattin Ali’nin “Kürk Mantolu
Madonna”sı (Yapı Kredi yay.). En çok satan çeviri kitap da Sarah Jio’nun
“Böğürtlen Kışı” (Arkadya yay.). Bu kitaplar 100 binin üzerinde satış
rakamlarına ulaşmışlar. Yayıncılık endüstrisi ile ilgili temel eleştiri üretimin
% 71’ini oluşturan eğitim yayıncılığının kontrolünün tamamen Milli Eğitim
Bakanlığı’nda olması ve edebi eserlerin oranının 22 milyon adetle % 3’de
kalması.
Kültür endüstrilerinin en sıkıntılısı müzik. Müzik endüstrisinde CD
satışlarının sayısı her yıl düşüyor. Konser bilet satışları, sponsorluklar,
internet ve mobil araçlar üzerinden satışlar da artıyor. PWC’nin tahminine göre
2014’de Türkiye müzik endüstrisinin büyüklüğü 248 milyon dolar. Geçen yıla göre
2 milyon dolar küçülme var ama son on yılın ortalaması 240 milyon dolar
civarında gerçekleşmiş yani bir küçülme yok ama büyüme de görülmüyor. MÜYAP
başkanı Bülent Forta özellikle CD satışlarındaki düşüşün dikkati çekici
olduğunu ama dijital alandaki gelişmelerle müzik endüstrisinin kârlılığının arttığını
belirtiyor. D&R’ın verilerine göre en çok satan yerli albüm Sıla’nın “Yeni
Ay”ı (Sony Music), en çok satan yabancı albüm de Indila’nın “Mini World”ü
(Universal). Ceyhun Kuburlu’ya göre son yıllarda korsan ve internet nedeniyle
satışları düşen ve pazarı küçülen müzik endüstrisi toparlanmaya başlamış.
Türkiye müzik endüstrisinin önümüzdeki 4 yılda 8 milyon dolar büyümesi
bekleniyormuş. 06.02.,15
Yorumlar