Kemal Sunal’ın eşi ve çocukları yıllardır örnek bir telif
hakları mücadelesi veriyor. Kemal Sunal’ın filmlerinin televizyonlardaki
gösterimleri nedeniyle kendilerine ödenmesi gereken telif ücretlerini almaya
çalışıyorlar. Televizyon kanalları gösterdikleri her film için yapımcı
şirketlere ödeme yapıyor. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre “icracı
sanatçı” sıfatıyla filmlerde rol alanların da telif hakkı alması gerekli.
Kemal Sunal’ın ailesi telif haklarını alma yolunda önemli
bir aşamaya ulaştı. Sunal'ın televizyon kanallarında gösterilen 36 filminin
yapımcısı olan Gülşah Film'e açtıkları 856 bin 479 liralık telif davasını
kazandılar. Bu davada alınan kararı emsal göstererek Kemal Sunal’ın film
yaptığı diğer şirketlere de dava açacaklar (12.04.2015, sabah.com.tr).
Ali Sunal “Babamın 82 filmi var, yılda en az 1000 kere
oynuyor. Buradan doğan hakları almak niyetindeyiz" demiş. Ali Sunal abartmıyor.
Radyo Televizyon Yayıncıları Meslek Birliği RATEM’in 6
Mayıs 2015’de yayımlanan “Türkiye Radyo ve Televizyon Yayıncılığı Sektör
Raporu”na göre Türkiye’de 24’ü ulusal, 17’si bölgesel ve 205’i yerel olmak
üzere 246 televizyon kanalı var. Bu kanallar 2014 yılında 2 milyar 974 milyon
lira gelir elde etmiş. Geçen yıla göre binde 3 düşüş var. Geliri artan tek
reklam türü “Tele-alışveriş yayınları”. 2013’e
göre % 123 oranında artmış, 2 milyon 438 bin 690 liraya ulaşmış. Bu
gelirden en büyük payı da 1 milyon 599 bin lira ile uydu yayınlar almış. Genel
reklam gelirleri düşerken uydu yayınlar gelirlerini % 256 artırmış. Müthiş bir
başarı. Peki, bu başarı nasıl sağlanmış? Kemal Sunal filmleriyle.
Uydu üzerinden yayın yapan 293 kanaldan birçoğu
tele-alışveriş reklamları yayınlamak amacıyla kurulmuş. Başta Kemal Sunal’ın
filmleri olmak üzere sürekli film gösteriyor ve aralarda her biri 15 dakika
süren tele-alışveriş reklamları yayınlıyorlar. “Yayın Hizmeti Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik”te RTÜK reklam yayınlarını saatte 12 dakika ile
sınırlanırken tele-alışveriş yayını için 15
dakika öngörmüş. Tele-alışveriş reklamlarının bu kadar uzun sürmesinin nedeni
bu yönetmelik maddesi. “Bu yayının süresi bir gün içinde toplam bir saati
aşamaz” deniyor ama bu kurala uyulduğunu sanmıyorum. RTÜK bu süre aşımlarına
bir yaptırım uyguluyor mu, uyguluyorsa neden caydırıcı olamıyor o da merak
konusu.
Sürekli Kemal Sunal’ın tek bir filmini gösteren uydu
kanalları bile var. 24 saatte 12 kez aynı film gösteriliyor. Bu da tek bir
kanalda yılda sadece bir Kemal Sunal filmi için 4380 kez gösterim demek. Ali
Sunal’ın “yılda 1000 kez” derken ne kadar alçakgönüllü davrandığını anlayın. 293
uydu kanalının 100’ünde sürekli film gösterilse yılda 438 bin film gösterimi yapılıyor
demektir. Bu gösterimler için telif hakkı ödenmediği söyleniyor. Bir sinema
eserinde yönetmen, özgün müzik bestecisi, senaryo yazarı, diyalog yazarı ve
icracı sanatçı olarak oyuncuların telif hakkı var. Başta Kemal Sunal olmak
üzere sinemacılarımızın uğradığı hak kaybını düşünün. Televizyonların tüm
yayınlarını düzenleyen, içeriklerine müdahale eden RTÜK’ün “Yayın hizmeti
ilkeleri”nde telif haklarını korumak yönünde bir hüküm bulamadım.
Televizyonlara her şeyi soran RTÜK “yayınlarınızın telif hakkını ödüyor musunuz,”
diye sorma gereği duymuyor, yaptırım uygulamıyor. Acaba neden?
26.08.15
Yorumlar