Hasan Bülent Kahraman bu ayki Sabah Kitap Eki’ndeki
yazısında Reşat Nuri Güntekin’in Miskinler Tekkesi romanından söz ederken “En
Büyük Türk Romancısı Kimdir?” sorusunu soruyordu (bkz.
https://www.sabah.com.tr/yazarlar/kitap/kahraman/2019/02/08/okuma-gunlugu).
Sabah Kitap yöneticileri bu soruyu önemsemişler ki kapağa çıkartmışlardı. Ben
olsam bir de küçük soruşturma yapardım, diye düşündüm. Galiba gazetecilik yanım
depreşmişti.
Twitter’in anket yapmaya olanak sağladığı geldi aklıma, dört
seçenek sunabiliyordunuz. Ben de Ahmet Mithat, Halid Ziya, Reşat Nuri Güntekin
ve Hüseyin Rahmi Gürpınar seçenekleriyle “En Büyük Türk Romancısı Kimdir?”
sorusunu sordum twitter’dan.
Facebook’da da anket yapma olanağı var ama nedense sadece
iki seçenek mümkün. Çok sınırlayıcı olacağı düşüncesiyle Facebook’ta anket
yapmaktan vazgeçtim. O sırada “Soru oluştur” seçeneği dikkatimi çekti. “En
Büyük Türk Romancısı Kimdir?” sorusunu sordum.
Twitter’daki anket 24
saat sürdü. Sonuçlar şöyle; 15% Hüseyin Rahmi Gürpınar, 19% Ahmet Mithat, 31% Halid Ziya Uşaklıgil, 35% Reşat Nuri Güntekin.
Facebook’ta soru açık
uçlu olduğu için cevap veren arkadaşlarım daha çok günceli düşünerek cevaplar
verdiler. Türk romanının kurucu babaları Hüseyin Rahmi Gürpınar, Ahmet Mithat,
Halid Ziya Uşaklıgil ve Reşat Nuri Güntekin’e hemen hiç oy çıkmazken
oylar Yaşar Kemal, Oğuz Atay ve Orhan Pamuk’ta yoğunlaştı. Sanırım bir-iki oy
farkla da Oğuz Atay önde bitirdi soruşturmayı.
Facebook’ta soruma
cevap verenler şair, yazar ve yayıncı arkadaşlarım. Twitter’da da takipçilerim
genelde bu profilde ama orada kimin kime oy verdiğini bilemiyoruz.
Hasan Bülent Kahraman, “Bizim
"Büyük Türk Romancısı" diyeceğimiz isim bence Güntekin'dir” diyor. Yani analizi isabetli. Twitter kullanıcıları
onunla aynı fikirde.
Türk
romanının kurucu babasının Ahmet Mithat olduğunu düşünürüm. Ahmet Mithat hemen
her konuda ve düzyazının her türünde yazmasının yanında bilinçli ve disiplinli
bir şekilde romanlar üretmiş, döneminde de yazdıkları çok okunmuş. Bu yanıyla
Balzac’a benzetiyorum ama yazdıkları Latin alfabesine yeterince çevrilmediği
için okura tam anlamıyla ulaşamadığını düşünüyorum. Günümüzde, Türkçe’de,
Balzac, Ahmet Mithat’tan daha çok okunuyor.
Sence
“En Büyük Türk Romancısı Kimdir?” derseniz. Cevabım; Halid Ziya olacak.
Halid Ziya’nın romanlarının roman tanıma uygun ilk örnekler olmasının yanında
anlatım, biçim ve içerik açısından da mükemmel olduklarını düşünüyorum. Aşk-ı
Memnu ve Mai ve Siyah gerçek birer klasiktir. Bu romanlar zamanla hiç
eskimemiş, günümüzde de aynı tadla okunmaya devam etmiştir. Halen de birçok
yayınevi tarafından yeni baskıları yapılıyor.
Kuşkusuz, ankette seçenek
olarak sorduğum Hüseyin
Rahmi Gürpınar ve Reşat Nuri Güntekin, tabii Halide Edip gibi
isimler de eklemek mümkün büyük Türk romancılarına. Facebook arkadaşlarımın
yaptığı gibi modern romana baktığımızdaysa Yaşar Kemal, Oğuz Atay ve Orhan
Pamuk adları hemen akla geliyor. Ahmet Hamdi Tanpınar’ı da bu adlara
ekleyebiliriz, o da azımsanmayacak bir oy almış. (21.02.2019)
Yorumlar