Çağdaş Türk şiiri üzerine çoğunlukla deneme türünde ve esas olarak eleştirel deneme türünde yazılıyor. Üniversitelerin Türk Dili ve edebiyatı bölümlerinin ilgileri henüz 1920’lerden günümüze doğru pek uzanmadığından işin “araştırma”, “inceleme” yanı hep ihmal ediliyor. Çünkü zaman ve emek gerek. Oysa araştırma olmayınca eleştirinin üzerinde yükseleceği temel pek sağlam olmuyor.
Mehmet Can Doğan, iyi bir şair olmasının yanında, az bulunur akademisyenlerden. Özel olarak şiir üzerine araştıran eleştiren yazılar yazmasının yanında yüksek lisansını, doktorasını Türk şiiri üzerine yaptığı çalışmalarla tamamlamış.
Şiir Arkeolojisi (Şubat 2011, Yapı Kredi yay.) adı Mehmet Can Doğan’ın yaptığı işi tam olarak anlatıyor. Kitabın içindekiler bölümüne baktığımızda bu kanımız iyice pekişiyor. Moden Türk şiirinin mitolojiye bağlı kaynaklanma sorunu ile başlayıp, modern Türk şiirinde harf, Yahya Kemal korsanlığı, Nazım Hikmet’in ilk şiirlerine getirilen eleştiriler, Edip Cansever’in 16-18 yaş şiirleri, Cemal Süreya’nın dergilerde kalmış altı şiiri yazı konuları olmuş.
Mehmet Can Doğan, Çağdaş Türk Şiiri’nin geçmişini araştırırken yaptığı kazılarda bulduklarını bizimle paylaşıyor. İlk bakışta dergilerde yayınlanmış yazıların bir toplamı olarak görünse de Şiir Arkeolojisi bütününde ciddi bir araştırmacının Türk Şiirinin son 150 yılında yaşanan önemli tartışmalardan bazılarını yansıtması açısından bir bütünlük arz ediyor. Türk şiirinin gelişimini ve bugün bulunduğu konumu anlamamızda yeni ve bilinmedik örneklerle önemli bir işlev görüyor. Şiir Arkeolojisi’nin diğer yanı da şiir tarihinden bilinmedik olayları, bilgileri okura sunması. Örneğin Yahya Kemal’in yaşarken kitabının yayınlanmadığı bilgisinin ne kadar doğru olduğu tartışmaya açılıyor. Yahya Kemal’in bilgisi ve onayı dışında 1932 ya da 1933’de yayınlanan “24 Şiir ve Leylâ” korsan yayıncılığın ilk örneklerinden biridir. Peki, bu kitabı ve o yıllarda Yahya Kemal’in onayı dışında yayınlanmış diğer birkaç kitabı nasıl değerlendirmeli, nereye koymalı? Bu ve benzer soruları sormak için Şiir Arkeolojisi iyi bir başlangıç noktası.
07.04.2011
Yorumlar