Henry James'in Aspern'in Mektupları (çev. Hasan Fehmi Nemli, İletişim Yay.), kısa bir roman. Lord Byron'ın sevgilisi Mary Shelley'in yaşadığı gerçek bir olay üzerine kurulmuş. Romana konu edilen ünlü şair Amerikalı Jeffrey Aspern de Byron gibi sevgilisi ve hayatının en büyük aşkı Juliana'ya mektuplar yazmış.
Aspern öldükten sonra mektupların izini kimse bulamış. Aspern hayranı bir biyografi yazarı şairin hayat öyküsüne büyük katkılarda bulunacağı umuduyla bu mektupların peşine düşmüş ve izler onu Venedik'te yaşayan Aspern'in sevgilisi Juliana'ya ulaştırmış. Juliana, yeğeni Tina ile birlikte hemen hiç kimseyle görüşmeden yaşıyor. Editör, maddi sıkıntı çeken Juliana'nın evine kiracı olarak yerleşiyor ve artık yaşlı bir kız olan Tina'nın gönlünü kazanarak mektupları elde etmeye çalışıyor. O hırsının peşinde, Juliana ve Tina ise başka hesapların... Henry James, bu sıradan gibi görünen konuyu öylesine ince ince işlemiş ki tanıtımlarda söylendiği gibi son sayfasına kadar merakla okunan bir kısa roman çıkmış ortaya.
İletişim Yayınları'nın, Orhan Pamuk editörlüğünde yayımlanan klasiklerinin en önemli özelliği özenli yayımlanmasıdır. Hasan Fehmi Nemli'nin Aspern'in Mektupları çevirisi de aynı nitelikte. Henry James'in akıcı anlatımı Türkçeye yansımış. Dizinin önemli bir özelliği olarak kitapların sonuna eklenen açıklayıcı eleştiri yazıları eserlere başka açılardan yaklaşmayı sağlar. Bu özen daha önce Türkçede yayımlanmış eserleri bile tekrar okutur. Aspern'in Mektupları'nın sonunda bu tür bir sonsöz yok. Kitabın künye sayfasında kapaktaki resmin seceresi var ama eserin hangi baskı esas alınarak çevirildiği belirtilmiyor. Oysa kaynak metin belirtse iyi olurmuş. Örneğin 1908 New York baskısının başında Henry James'in önsözü var. Bu önsöz kullanılsa kitap daha da zenginleşirdi. Aspern'in Mektupları ilk kez 1888'de The Atlantic Monthly dergisinde yayımlanmış, aynı yıl da kitaplaşmış. İlk baskıda Juliana'nın yeğeni Tita olarak geçiyormuş, 1908 New York baskısında Tina olmuş. Aspern'in Mektupları'nın Türkçesinde de yeğenin adı Tina olarak geçiyor. Bunlar kitapta olsa eseri zenginleştirecek küçük ayrıntılar, esasa gelirsek Aspern'in Mektupları'nı yaz sıcağında keyifli bir okuma için tavsiye ediyorum.
21.07.2010
Yorumlar