Yazarlar Okullarda



En önemli sorunlardan biri gençlerin, öğrencilerin kitap okumaması... Okullarda okuma saatleri gibi onları kitap okumaya özendirmek için çeşitli projeler yapılıyor ama bu çalışmalar genellikle yaygınlık kazanmıyor, birkaç okulla sınırlı kalıyor. İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü’nün “Yazarlar Okullarda” projesi kitap okuma alışkanlığının yaygınlaştırılması, sevdirilmesi amacıyla düzenlenen il çapında bir proje. Proje kapsamında her ilçenin biri çocuk edebiyatı olmak üzere iki yazarı olacak. 39 ilçede 78 yazar okullarda öğrencilerle buluşacak.
Bu buluşmaların en anlamlı yanı yazarlarla buluşmadan önce öğrencilerin onların kitaplarını okumuş olması. “Yazarlar Okullarda” projesi kapsamında öğrenciler her ayın ilk iki haftası bir Türk veya Dünya klasiği, sonraki haftalarda da o ilçeye konuk olacak yazarın eserini okuyacaklar. Türkçe ve Türk Dili ve Edebiyatı derslerinin okuma saatlerinde bu kitaplar hakkında söyleşiler yapıp, öğrencilerin düşüncelerini ifade etmeleri, özet ve benzeri şeyler yerine kendilerinin yazdığı değerlendirme yazılarını hep beraber okuyup sınıfça üzerinde durmak amaçlanıyor. Sonra da bu kitapları okuyan öğrenciler kitabın yazarı ile buluşacak. Bu şekilde hem öğrenciler yazarlarla tanışmış olacak hem de okuduğu kitap hakkındaki olumlu-olumsuz eleştirilerini birebir kitabın yazarına iletme fırsatı bulacak. Projenin gelecek yıllarda da devam etmesi öngörülüyor. İlçe-yazar eşleşmeleri her eğitim öğretim yılında değişecek ve böylelikle farklı ilçelerde öğrenim gören öğrencilerin daha çok yazarla tanışmasına olanak sağlanacak. Yazarlarla buluşmalar her dönem iki defa olmak üzere toplam dört kez olarak planlanmış. Dönem sonunda yaklaşık 120 bin öğrencinin yazarlarla buluşması hedeflenmiş.

Arnavutköy’de kura çekimi
“Yazarlar Okullarda” projesine davet edilen yazarlardan biri de bendim. Proje koordinatörü Yusuf Çopur ön onay aldıktan sonra kura çekimi için davet edeceklerini söylemişti. Daha kura çekimine gitmeden ilk tartışma Habertürk’ün birinci sayfadan verdiği haber ile patladı. Habertürk, projenin sadece bir kesimden yazarları içerdiğini, Yaşar Kemal, Orhan Pamuk gibi yazarları dışladığını ileri sürüyor, verdiği listede yazar isimlerinin yanında verdiği çoğu yanlış, kasıtlı bilgilerle de bu iddiasını kanıtlamaya çalışıyordu. Sanıyorum bu haberdeki niyet henüz başlamadan projeyi baltalamaktı. Çünkü bir gün sonra yazarlar ilçe milli eğitim müdürlerinin katılımı ile kura çekmeye gidecekti.
İstanbul Milli Eğitim Müdürü Dr. Muammer Yıldız'ın yanı sıra 39 ilçe Milli Eğitim Müdürü ve Ayşe Kulin, Selim İleri, Beşir Ayvazoğlu, Gülten Dayıoğlu, İnci Aral, Adnan Özer, Haydar Ergülen, Ömer Erdem’in de aralarında bulunduğu 29 yazarın katılımı ile Arnavutköy Kültür Merkezinde yapılan toplantıda hem proje tanıtıldı hem de kura çekimleri yapıldı. Muammer Yıldız, "Yazarlar Okullarda'' projesiyle Türk edebiyatının en iyi örneklerini sınıflara kadar ulaştırıp öğrencilerin düşünen, düşündüğünü ifade eden ve olayları eleştirel bir bakış açısıyla yorumlayabilen bireyler olmasını hedefliyoruz” diye amaçlarını özetledi. Proje sunumunun ardından misafir olacakları ilçeleri kura ile çeken yazarlar o ilçenin milli eğitim müdürüyle tanıştı.

Yazarlar ve ilçeleri
Adalar; Ayla Çınaroğlu Ali Ural. Arnavutköy; Aslı Der, Semih Gümüş. Ataşehir; Çiğdem Gündeş, Mehmet Niyazi. Avcılar; Burhan Eren, Feyza Hepçilingirler. Bağcılar; Nur İçözü, Cemil Kavukçu. Bahçelievler; Mevlana İdris, Yekta Kopan. Bakırköy; Sevim Ak, Ahmet Ümit. Başakşehir; Niran Elçi, Nilüfer Kuyaş. Bayrampaşa; Aysel Gürmen, M.Nedim Hazar. Beşiktaş; Mine Soysal, Gülten Dayıoğlu. Beykoz; Özlem Tokman, Cemal Şakar. Beylikdüzü; Mustafa Balel, Sevinç Çokum. Beyoğlu; Sara Şahin Kanat ,Adnan Özer. Büyükçekmece; Ayşe İnci, Haydar Ergülen. Çatalca; H.Salih Zengin, Kadri Öztopçu. Çekmeköy; Gökçe Ateş Aytuğ, Behçet Çelik. Esenler; Bestami Yazgan, Nalân Barbarosoğlu. Esenyurt; Filiz Özdem, Ayşe Sarısayın. Eyüp; Toprak Işık, Sadık Yalsızuçanlar. Fatih; Tolga Gümüşay, Ahmet Büke. Gaziosmanpaşa, Seza Kutlar Aksoy, Adnan Binyazar. Güngören; Aytül Akal, Ali Çolak. Kadıköy; Yalvaç Ural, Aslı Tohumcu. Kâğıthane; Banu Bozdemir, Ayşe Kulin. Kartal; Burcu Ünsal, Mustafa Ulusoy. Küçükçekmece; Karin Karakaşlı, Müge İplikçi. Maltepe; Sevinç Kuşoğlu, Beşir Ayvazoğlu. Pendik, Şiirsel Taş, Cahit Koytak. Sancaktepe; Simla Sunay, Ali Ayçil. Sarıyer; Güldem Şahan, Metin Celal. Silivri; Necdet Neydim, Faruk Duman. Sultanbeyli; Melek Ç., İnci Aral. Sultangazi; Fatih Erdoğan, Fatma Barbarosoğlu. Şile; Nuran Turan, Ömer Erdem. Şişli; Zeynep Alparslan, Selim İleri. Tuzla; Nilay Yılmaz, Fadime Uslu. Ümraniye; Melike Gündüz, Baki Ayhan T. Üsküdar; Süleyman Bulut, A.Turan Alkan. Zeytinburnu; Behiç Ak, Gonca Özmen.
Tüm isimleri ve ilçeleri buraya aldım ki listenin nasıl oluşturulduğunu, Habertürk haklı mı görelim. Yaşar Kemal’in, Orhan Pamuk’un listede olmaması eleştirisini pek anlamlı bulmuyorum böyle bir liste oluşturan proje yürütücülerinin onları ihmal edeceğini de sanmıyorum. Nitekim, Yaşar Kemal’in katılamayacağını bildirdiğini, Orhan Pamuk’a da ulaşamadıklarını açıkladılar. Listede hemen her anlayıştan yazarın yer aldığı görülüyor. Proje sadece bu yıl yapılmayacağına göre gelecek yıllarda başka yazarlar da davet edilecektir. Tüm listelerde, antolojilerde olduğu gibi bu liste için de “bu niye var, o niye yok” diye sormak pek anlamlı değil. Listeyi oluşturan anlayış sorgulanmalı ki burada dengelerin gözetildiğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Şunu da unutmamalı ki listede olmayan birçok yazara teklif götürülmüş olabilir ve onlar çeşitli gerekçelerle projeye katılmak istemediğini bildirmiş olabilir. Herkesin okullara gidip öğrencilerle söyleşmek, sorularını cevaplamak gibi arzusu olmayacağı da bir gerçek.

Mağduru yazdı mağdur oldu
Kuralar çekildikten, öğrencilerin okuyacağı kitaplar yazarlara danışarak tespit edilip satın alındıktan sonra Eğitim-Sen ve Türk Eğitim-Sen sendikalarının bölge yöneticileri Kadıköy ilçesinde lise öğrencileriyle buluşacak olan Aslı Tohumcu’nun kitabı Abis’in müstehcen olduğu iddiasıyla proje yöneticilerini bakanlığa şikayet ederek kitabın okutulmaması talep ettiler. Bu gelişme gazetelere Tohumcu’nun kitabının müstehcen bulunarak toplatıldığı şeklinde yansıdı.
Radikal gazetesinin sorusunu şöyle cevapladım; “İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü, öğrencilerin okuma alışkanlığını artırmak için iyi niyetle "Yazarlar Okullarda" adıyla bir proje başlattı. Ama daha duyurulmasından itibaren sistemli bir şekilde projenin hayata geçirilmemesi ve başarılı olmaması amacıyla yayınlar yapılmaya başlandı. Önce yazarların katılımını önlemek amacıyla olsa gerek yazarlar sadece muhafazakâr kesimden seçilmiş gibi son derece cahilane bir haber yapıldı. O haber her görüşten yazarların projeyi desteklemesini ve tabii projenin hayata geçmesini engelleyemeyince bu kez de Aslı Tohumcu'nun kitabından cımbızla cümleler çekilmiş. Günlük hayatta yaygın olarak kullanılan sözcükler küfür, pornografi olarak sunulmuş. Lise öğrencilerinin bu sözlerden çok daha ağırlarını her gün gazetelerde okuduklarını, sokakta duyduklarını, kendilerinin de kullandıklarını biliyoruz. Sanıyorum, bu yayınları yapan gazetelerin ve konuyu sahiplenen sendikaların İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü ile bize söylemedikleri bir sorunu var ya da lise öğrencilerinin çağdaş bir yazarın edebiyat eserini okumalarına tahammülleri yok, kitap okuyan gençler istemiyorlar. Aslı Tohumcu, Abis'teki öykülerde günlük hayatın içindeki şiddeti, mağdur edilen insanları anlatıyordu. Ne hazindir ki şimdi bu öyküler nedeniyle kendisi şiddete uğradı, mağdur edildi.”

Öğrencilerle buluşma
Kurada bana Sarıyer çıkmıştı. 4 Ocak sabahı Ufuk Okulları’nın salonunda beş yüz lise öğrencisi ile buluştuk. Sarıyer’in hemen her türde lisesinden öğrenciler ellerinde kitaplarım salonu doldurmuştu. Kendimi tanıtıp, biraz sohbet ettikten sonra sorulara geçtik. Medyada, internette projeyi baltalamak amacıyla yapılan yayınları biliyorlardı, toplantı öncesinde Sarıyer’de projeyi yürüten öğretmen arkadaşlar da bu konuda uyarmıştı. İlk soruyu İmam Hatip Lisesi’nde bir kız öğrenci sordu. Edebiyatta cinselliğin ne kadar yer alması gerektiği, kitaplarımda, şiirlerimde cinselliğe niye yer verdiğim gibi sorular geldi. Öğrenciler kitapları çok dikkatli okumuştu ve önemli, terletecek sorular hazırlamışlardı. Yaklaşık iki saat boyunca sorular yağdı. Süremizi tamamladığımızda hâlâ soru sormak isteyen öğrenciler vardı. Bu ilk buluşmadan izlenimim projenin “öğrencilerin düşünen, düşündüğünü ifade eden ve olayları eleştirel bir bakış açısıyla yorumlayabilen bireyler olması” hedefine ulaştığı. Bana sorular soran, kitaplarımı eleştiren o beş yüz öğrenciden birkaç yüzünün iyi birer okur olacağına, onlarcasının da yazar ya da şair olmak için kalemi ellerine alacağına inanıyorum. Dilerim gelecek yıllarda da proje yeni yazarlarla devam eder.
12.01.2012

Yorumlar