Orhan Pamuk bir Dünya yazarı olmasının yanında bir Nobelist
de… Yaşayan Dünya yazarları listesi yapıldığında ilk sıralarda yer alıyor.
Nobel Edebiyat ödülü almadan önce de neredeyse tüm Dünya dillerine çevrilmişti.
Nobel’le eserlerinin çevrilmediği Dünya dili ve çevrilmemiş eseri kalmadı.
Nobel tek ödülü değil. Nobel’den önce de Orhan Pamuk’un pek
çok önemli uluslararası ödülü var. En son, 2012’de “Avrupa kültürüne
katkılarından dolayı” 135.000 Euro’luk
Sonnig Ödülü’nü kazanmış. 2010’da da
Norman Mailer Yaşam Boyu Başarı Ödülü var.
Orhan Pamuk’un İngilizceye çevrilen son eseri Sessiz Ev. “Silent House” adıyla Ekim
2012’de İngiltere’nin önemli edebiyat yayıncılarından Faber and Faber’dan,
ABD’de de yine önemli bir yayıncı olan Alfred A. Knopf’dan yayınlandı. Cep
kitabı olarak da Vintage’dan bugünlerde yayımlanacak.
Pamuk’u Dünya’nın en büyük yazar ajansı kabul edilen Wylie
Agency temsil ediyor. Wylie portföyündeki Nobel Ödülü yazarlarının çokluğu ile
ünlü. Yani, halkla ilişkileri çok kuvvetli bir ajans. Wylie ve bu büyük
yayınevleri Sessiz Ev’in İngilizce
baskıları için Nobelli bir yazara yaraşır bir tanıtım stratejisi oluşturmuştur diye
düşünüyoruz.
Orhan Pamuk’un kapak düzenlerine büyük hassasiyet gösterdiği
bilinen bir olgu. Bu kez ya pek ilgilenmemiş ya da strateji gereği oryantalist
kapaklar yapılmasına onay vermiş. İngiltere baskısının kapağında türbe
ziyaretinde olduğunu anladığımız biri şemsiyeli, diğeri karalar giyinmiş
başörtülü iki kadın var. ABD baskısında ise bir bardak çay... Her ikisi de
batılıların Türkiye, Türk edebiyatı dendiğinde akıllarına gelen ilk imgeler…
Kitap hakkında belli başlı tüm ABD ve İngiliz gazetelerinde
eleştiriler yayımlanmış, Orhan Pamuk’la yapılmış söyleşilere de rastlıyoruz. Yani
kapaklar eksi puan yazsa da tanıtım fena sayılmaz.
Kitap satışlarında etkisi olduğu anlaşılan ödüllere gelince
ise şaşırmamak elde değil. Orhan Pamuk Sessiz
Ev ile iki ödüle katıldı. Bunlardan ilki Man Booker’ın düzenlediği Asyalı romancıların eserlerinin değerlendirmeye alan Man
Asian Edebiyat Ödülü. Pamuk bu ödülün uzun listesinde Elif
Şafak’la birlikte Çin, Malezya, Hindistan, Kore, Japonya ve Pakistan’dan 15
yazarla yarıştı. Şafak elenirken Pamuk beş yazarlık kısa listede yer aldı ve
sonuçta ödülü Malezyalı yazar Tan Twan Eng "The Garden of Evening Mists" adlı
romanıyla aldı.
Pamuk’un aday olduğu diğer ödül İngiliz Independent
gazetesi’nin “Yabancı Roman” ödülüydü. Orhan Pamuk bu ödülü 1990’da, İngilizcede
yayınlanan ilk romanı Beyaz Kale ile
almıştı.
Sessiz Ev’le
ödülün uzun listesindeki 16 adaydan biriydi. Jüri üyelerinden biri de Elif
Şafak’tı. Şafak Sessiz Ev’e oy verdi
mi? Bilemiyoruz. Sonuçta Sessiz Ev
altı kitaplık kısa listeye seçilmedi, elendi. Ödülü Hollandalı yazar Gerbrant
Bakker Dolambaç (Metis yay.) adlı
romanıyla kazandı. Pamuk kazansa 10 bin sterlini çevirmeni ile paylaşacaktı.
Orhan Pamuk, bu ödüle 2011’de Masumiyet
Müzesi’nin İngilizce çevirisi ile de aday olmuş ama kazanamamış.
Nobelli bir yazarın kitabını tanıtmak amacıyla olsa bile bu
ödüllere katılması doğru mu? Genel kanı Orhan Pamuk’un bir Dünya yazarı olarak
böyle ödüllere katılmakla çıtayı düşürdüğü yönünde. Orhan Pamuk’un tanıtım
stratejisini yeniden gözden geçirmesinde fayda var. Çünkü bu kapaklar, bu ödül
adaylıkları aleyhine çalışıyor. Onu Dünya yazarlığından Asyalı bir yazar olarak
değerlendirilmeye doğru itiyor.
29.05.2013
Yorumlar