Enis Batur’un “İçbükeyler 2010-2011” altbaşlığını taşıyan Merak Cemiyeti Tutanakları (Alakarga
yay.) ocak ayında yayımlanmış. İçbükeyler altbaşlığını taşıyan ilk kitap Yolcu da 1996’da basılmış. Kitabın
sonunda yer alan “Enis Batur Bibliyografyası”na göre Merak Cemiyeti Tutanakları içbükeylerin onuncu cildi.
Enis Batur hakkında yazmak gerektiğinde klişeleşmiş cümleler
var. Velud bir yazar olduğundan söz edilir. Üretkendir ve onun üretim hızına
okurlar yetişememektedir. O nedenle çok sıkı okurları dışında tüm kitaplarını
izleyen yoktur. “Enis Batur’un tüm kitaplarını okumam ama...” diye söze
girilerek hata payı korunmaya çalışılır.
Enis Batur, yazarlığı bir işten de öte yaşam biçimi olarak
seçmiş. Her gün düzenli olarak yazı masasının başına oturuyor ve sürekli
yazıyor. Üstelik bu yazı üretimi planlı. Kitap projeleri var, üzerinde
çalıştığı konular var. Onları yazıya geçiriyor. Bir yandan da şiirler yazıyor,
günlükler tutuyor. Haklı olarak da ürettiği yapıtlarının yayımlanmasını
istiyor.
Enis Batur’un üretimini bütün olarak izleyememizin sebebi
yayınevlerinin onun hızına erişememesi.
Bir başka deyişle tüm yapıtlarını yayınlayacak bir yayınevi yok.
Genellikle yılda bir ya da iki kitabını yayımlıyorlar. Bir internet
kitapçısından yayımlanmış son on kitabının yayıncılarına bakıyorum: Kırmızı
Kedi, Noktürn, Granada, Alakarga, Kırmızı, Sel, Remzi, Notos... Enis Batur’un
kitapları tek bir yayınevinden çıksaydı okur da kitapçı da çok daha kolay
izlerdi. İstanbul’un en büyük kitapçılarında bile Batur’un tüm eserleri bir
yana bu yıl içinde yayımlanmış kitaplarının hepsini birden bulmanız olanaksız.
Merak Cemiyeti
Tutanakları da benim için bu kaçırılan kitaplardanmış. Ocak ayında
yayımlandığında kitapçılarda gözümden kaçmış, kitap eklerinde tanıtımına
rastladığımı da sanmıyorum. Cağaloğlu’nda bir dağıtımcının raflarında buldum.
İyi oldu.
İçbükeyler’i Enis Batur nasıl tanımlıyor bilmiyorum. Bu en
uzunu bir buçuk sayfa tutan yazılar ilk bakışta tarih atılmamış bir günlük
havasında. Ama Enis Batur bu yazılarda kendi özel yaşamından, gün içinde
yaşadıklarından söz etmiyor. Okuduklarından, gördüklerinden, dinlediklerinden,
izlediklerinden söz ediyor. Onlar hakkındaki görüşlerini yazıyor. Çözümlemeler
yapıyor. Bu kültürel faaliyetin yazı çalışması için nasıl çağrışımlar
yarattığını, hangi projeleri doğurduklarını anlatıyor.
Şiir, edebiyat, müzik, sinema, plastik sanatlar, fotoğraf,
sanata dokunduğu oranda felsefe, hayata dokunduğu, kaçınılmazlaştığında siyaset
ilgi alanları. Enis Batur iyi bir okur. Projeleri, yazı konuları için okumalar
yapıyor. Araştırıyor. Müzikle, sinemayla, diğer sanat dallarıyla da ilişkisi
karşılıklı yazı üretimi için kaynaklar sağlıyor ya da onlar yazıya kaynak
oluyor.
İçbükeylerde tüm bu faaliyeti izliyoruz. Yazı üretimine
nasıl yansıdıklarını ya da neden bir yer bulamadıklarını görüyoruz. Ama bundan
da önemlisi içbükeylerin her biri kendi başına bir deneme niteliği taşıyor. Tek
başına okuyup edebi tad da alırsınız, yeni şeyler de öğrenirsiniz, tartışmalar
da başlatabilirsiniz. Bu özellikleri nedeniyle olsa gerek Enis Batur
içbükeylerin bir bölümünü kitaplaştırmadan önce Cumhuriyet Kitap’ta
yayımlatıyor.
Merak Cemiyeti
Tutanakları’nda 187 içbükey var. Bu tempoyla on beş günde bir yerine her
hafta birden fazla içbükey yayımlatabilir diye düşünüyorum. Cumhuriyet Kitap
için bir seçme yaptığı anlaşılıyor. Hangileri hem Cumhuriyet Kitap’ta hem
kitapta var karşılaştıracak gücüm yok ama yazılış tarihlerini merak ettiğimi
söylemeliyim. Zira altlarında tarih olsa bazı içbükeyleri öngörü olarak da
okuyabilirsiniz. Gereksiz merakları olan bir okur olarak ikinci takıldığım
nokta kaynak verilmemesi. Enis Batur bazı eserlerin adını tam, bazısını kısaltarak,
hatta kodlayarak veriyor. Aynı şekilde yazar, sanatçı isimlerinde de sadece ön
adlar, kısaltmalar var. Hepsi editör ilgisi bekliyor. Redaksiyon aşamasında
editör bunları açıklayan notlar koysaydı bütünlük bozulur muydu? Sanmıyorum.
Çok şey isteyen bir okur olarak kitabın sonuna yazar, sanatçı ve eser
isimlerini içeren bir de dizin konulsaydı harika olurdu derim.
26.07.2013
Yorumlar