2013 yılında Türkiye’de 47.352 başlık yeni kitap yayınlanmış.
1732 yayıncı 536.259.040 adet kitap üretmiş. UNESCO verilerine göre Türkiye kitap
başlığında Dünya’da 13. sırada ve
Uluslararası Yayıncılar Birliği’nin (IPA) 2013 araştırmasına
göre 1 Milyar 682 milyon euro ciro ile Dünyanın en büyük 13. yayıncılık
sektörü.
Kitap üretiminde en büyük payı ders kitapları alıyor. Milli
Eğitim Bakanlığı (MEB) 2013 yılında ilk ve orta öğretim öğrencilerine
206.241.635 adet ücretsiz ders kitabı dağıtmış. Bu rakama 90 milyon adetlik sınava
hazırlık ve yardımcı ders kitaplarını da eklerseniz eğitim yayıncılığının payı
% 55.24’e ulaşıyor. Tüm Dünya’da da yayıncılıkta en büyük payı eğitim
yayıncıları alıyor. Bizde sorun eğitim yayıncılığının büyük bölümünü MEB’in
gerçekleştirmesi. Ders kitaplarını devlet üretince eğitim yayıncılığından
sağlanan gelir yayıncılığın diğer alanlarına aktarılamıyor.
Kişi başına 7,1 kitap düşüyor. Doğal olarak, bu rakamda
edebiyatın, inceleme – araştırma kitaplarının ne kadar payı olduğu merak
ediliyor. Eğitim yayınlarını 63 milyon adetle çocuk kitapları (% 11.75), 62
milyon adetle inanç kitapları (% 11.56), 60 milyon adetle edebiyat (% 11.19) ve
35 milyon adetle inceleme - araştırma kitapları (% 6.53) izliyor. Akademik
yayınlar da 20 milyon adede ulaşmış (% 3.73).
Geçen yıl 7.270 çeşit yeni edebiyat kitabı yayımlanmış.
Toplam kitap çeşidi içinde edebiyatın payı % 15.35. Edebiyat eserlerinin
ortalama baskı sayısı 8253. Genelde kitapların 1000 – 1500 adet tirajlarla
basıldığını biliyoruz. Ortalamayı çoksatanlar yükseltiyor. Hemen her ay 100
binin üzerinde baskı sayısı ile 2- 3 kitap yayımlanıyor. Yılın çoksatanları listesine giren kitaplar da
100 binin üzerinde satışa ulaşanlar.
Türkiye’nin en büyük zinciri DR kitapevlerinin 2013
rakamlarına göre ilk beşi Zülfü Livaneli’nin “Kardeşimin Hikayesi” (Doğan
Kitap), Dan Brown’ın “Cehennem” (Altın Kit.), Ayşe Kulin’in “Dönüş” (Remzi
Kit.), Sabahattin Ali’nin “Kürk Mantolu Madonna” (Yapı Kredi yay.) ve E.L
James’in “Grinin Elli Tonu” (Pegasus yay.) romanları oluşturuyor. 20 kitaplık
listede 12 telif, 8 çeviri eser var. Şiir ve öykü kitapları yok. Çoksatanları
10 yayınevi yayımlamış.
Öykünün birincisi İstiklal Akarsu’nun “Olsa Dükkan Senin”i
(Okuyan Us yay.), Emrah Serbes’in “Hikayem Paramparça” (İletişim yay.), Uğur
Yücel”in “Yağmur Kesiği” (Can yay.), Aziz Nesin’in “Şimdiki Çocuklar Harika”
(Nesin yay.) ve Umut Sarıkaya’nın “Benim de Söyleyeceklerim Var – Üç” (Mürekkep
yay.) ilk beş kitabı oluşturuyor. 20 kitaplık listede Sait Faik’in 3, mizah
yazarı Umut Sarıkaya’nın 3, Sabahattin Ali’nin 2 ve Aziz Nesin’in 2 kitabı yer
alıyor. Listedeki kitaplardan sadece sekizi 2013’de yayımlananlardan, diğerleri
klasikler ya da yeniden basımlar.
Şiirin ilk beşi de şöyle; Nâzım Hikmet’in “Ne Güzel Şey
Hatırlamak Seni”, Özdemir Asaf’ın “Dokuza
Kadar On”, Cemal Süreya’nın “Sevda Sözleri”, Nâzım Hikmet’in “Henüz Vakit
Varken Gülüm” ve Cemal Süreya’nın “Üstü Kalsın”. Hepsinin yayımcısı şiir yayınını
azaltmakla eleştirilen Yapı Kredi Yayınları. YKY’nin 13 kitabı listeye girmiş.
Şiir kitapları çoksatan diğer yayınevleri İş Bankası (3 kitap) ve birer kitapla
Sel, Metis, Everest ve Altıkırkbeş.
Şiir kitapları listesindeki tek yeni kitap 20. sıradaki Umay
Umay’ın “Cevapsız Ağrı”sı (Altıkırkbeş yay.). Günümüz şairlerinden bir de Ah
Muhsin Ünlü’nün 11. Baskısına ulaşan “Gidiyorum Bu”su var (Sel yay.). Diğer
kitaplar çağdaş klasikler diyebileceğimiz şairlerden. İlk yirmide Orhan Veli,
Turgut Uyar, Edip Cansever, Attilâ İlhan, Ahmed Arif, Ümit Yaşar ve Can
Yücel’in de kitapları var. Tek klasik şair Ömer Hayyam. Tek sürpriz de Yılmaz
Erdoğan’ın “Kelebeğin Rüyası” filmi ile hatırlattığı Muzaffer Tayyip Uslu.
10.02.2014
Yorumlar