Geçen hafta Antalya’da “Yayınlama Özgürlüğü Yolunda” projesi
kapsamında şair, yazar, çevirmen, yayıncı, kitapçı ve akademisyenlerle sansür,
otosansür, kitap yasaklama ve toplatmalar hakkında konuştuk. Bir yazar “Yeni
yayınlanmış kitapları hiç satışa çıkarmayıp depoda çüritmek de bir tür
yasaklama değil midir?” diye sordu.
Olay geçen yıl gerçekleşmiş, bölge gazetelerinde de haber
olmuş. Antalya Büyükşehir Belediyesi eski başkanı Mustafa Akaydın döneminde
yayınlanan kitaplar Menderes Türel’in yeniden göreve gelmesi ile depoya
kaldırılmış. Bu kitapların arasında okurlarla hiç buluşmamış, yani matbaadan
yeni çıkmış kitaplar da varmış.
Depoya konulup çürümeye terk edilen kitapların listesi
oldukça uzun. Dr. Attila Erden’in “Andızlı’nın Anlattıkları”, Hüseyin Çimrin’in
“Atatürk Antalya’da”, “Antalya’nın Çocuk Oyunları” ve “Antalya Efsaneleri”, Yrd.
Doç. Dr. İsmail Gökhan Deniz’in “Antalya Bitkileri”, Cenap Aydınoğlu’nun
“Antalya Belediye Tiyatrosu’nun 30. Yıl Kitabı”, Ali Yıldız’ın “Göç Kültüründen
Yolda Kalan: Sarnıçlar Seyahatnamesi”, Dr. Tamer Albayrak’ın “Antalya’nın
Kuşları”, Evren Dayar’ın “Antalya Belediye Tarihi 1868-1923” ve “Gazetelerde
Yazılı Tarih”, Dilek Metin Sert’in “Kentimiz, Kendimiz Geçmişimiz”, Cevahir Özgüler’in
“Antalya Sivil Toplum Örgütleri Tarihi”, Mikail Duggan’ın “Siyah Kalem
Antalya’da” ve Aksu Köy Enstitüsü ile ilgili yazılarından oluşan “Karanlık
Sokakta Aydınlanma/Aksu Köy Enstitüsü” (bkz. antalyakorfez.com/guncel/11778/2/akaydinlikitaplaradepocezasi).
Depoya kaldırılan tüm kitaplar Antalya Kent Müzesi’nin
yayınları. Antalya Kent Müzesi Menderes Türel’in önceki dönem yaptığı önemli
kültür yatırımlarından. Antalya Kent Müzesi ve Kent Belleği Merkezi “Antalya’nın
kültürel değerleri ile tarihini yansıtan öncelikli malzemenin saptanması,
toplanması, kataloglanması, onarılması, uygun koşullarda korunması,
sergilenmesi ve bunlarla ilgili yayınların yapılması –kentsel kültürel üretimin
artırılması” amacıyla kurulmuş. Şehir müzeciliği alanında Türkiye’de bulunan “iyi”
örneklerden sayılıyor. Kentin belleğini oluştururken toplanan malzemeyi
kitaplar halinde yayımlamak da çağdaş müzeciliğin gereklerinden.
Antalya Kent Müzesi’nin internet sitesinde depoya kaldırıldığı
belirtilen kitapların birkaçını görebiliyoruz (bkz. antalyakentmuzesi.org.tr/kitap-kaitapcik-ve-kataloglar).
Ama kitapların çoğunun yayınlandığı bile duyurulmamış.
Müzenin kuruluşunda Menderes Türel ve dönemin Akdeniz
Üniversitesi Rektörü Mustafa Akaydın birlikte çalışmış. Akaydın Antalya
Büyükşehir Belediye Başkanı olunca projeyi sürdürmüş. Depoya kaldırılan kitaplar
da Akaydın döneminde yayımlanmış. İçlerinde Büyükşehir Belediyesi eski Başkanı
Mustafa Akaydın’ın önsöz ve fotoğraflarının bulunması nedeniyle kitapların
depoya kaldırıldığı görüşü hakim.
Türel’le Akaydın arasında büyük bir kavga olduğu, karşılıklı
demeçlerle başlayan sürecin davalaşmaya kadar vardığını biliyoruz. Piyano
Festivali’nde yaşananlar, Altın Portakal Şiir Ödülü’nün verilmemesi, Ansan’ın
yerinden edilmesi, festivalleri gerçekleştiren Aksav’ın işlevsizleştirilmesi
gibi sanat alanında da yansımaları oldu bu kavganın.
Menderes Türel’in iş neden bu noktaya geldi, neden kendi
projelerimi Akaydın sürdürdü diye yok ediyorum, neden ben sanat düşmanı, kitap
yasakçısı gibi algılanıyorum diye düşünmesinde fayda var. Menderes Türel kendi
olumlu imajını yok etmekle kalmıyor bir bölümünü kendi yaptığı Antalya’nın
kültür varlığına da yazık ediyor.
20.05.15
Yorumlar