Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı 7 Kasım’da açılıyor. Fuarı’ın
başlaması bir anlamda yeni yayın sezonunun da başlaması demek. Yüzlerce yeni
kitap okurlarla ilk kez fuarda buluşuyor. Bu da yeni okumalara yelken açmak
demek. Tabii dikkatli bir seçim yapmak, birbirinden farklı ve heyecan verici bu
kitaplar arasından kendinize ve bütçenize uygun olanları seçmeniz gerekli.
Bunun için de fuara gitmeden önce bir kitap listesi hazırlamak en doğru yol olarak
görünüyor. Fuar vesilesi ile hemen her gazetenin verdiği kitap ekleri de bu
listeler için ideal birer kılavuz.
Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı’nın bu yılki teması
“Mizah: Hayata Gülümseyerek Bakmak”. Onur çizeri Tan Oral. Usta çizer Tan Oral’la
birlikte gerçekleştirilecek bir çok etkinlik var. Tan Oral ilk karikatür
albümünü 1977’de “Sansür” adıyla yayımlamış. Yıllardır kitap yayımlamıyordu. İki
yeni albümü de fuar sırasında çıkmış olacakmış.
Mizahın büyük ustası Aziz Nesin’in 100. yaşı da fuarda
yapılacak bir çok etkinlikle kutlanıyor. Nesin Yayınevi bir “100. Yıl Seti”
hazırlamış. Sette Aziz Nesin’in “Böyle Gelmiş Böyle Gitmez”, “Tek Yol”,
“İnsanlar Uyanıyor” kitapları, 2016 Nesin Vakfı Duvar Takvimi ve Aziz Nesin’in
yaşam öyküsünün fotoğraflarla anlatıldığı “Ömrüne Sığmayan Adam” kitabı yer
alıyor.
Bu yılki Onur Konuğu ülke Romanya. Ne yazık ki Türkçede
Romen edebiyatından pek fazla örnek yok. Romen Edebiyatı denilince Türkiye’de
akla ilk gelen isim Panait Istrati’dir. Istrati ilk kez 1939’da Yaşar Nabi’nin
çevirisi ile yayımlanmış ve sanırım tüm kitapları Türkçede yayımlanmış. Sürekli
yeni baskıları da yapılıyor. “Baragan’ın Dikenleri” (Fabula) ve “Akdeniz”
(Ötüken) yeni baskısı yapılan kitaplardan. Çağdaş felsefenin en önemli
adlarından Mircea Eliade’nin “Doğuş ve Yeniden Doğuş” (Kabalcı), Romen folkloründen
bir aşk öyküsünü ele aldığı romanı “Matmazel Christina” (Metis), yine büyük bir
düşünür olan Emil Michel Cioran’dan “"Cioran'ın en çok Cioran olduğu
kitap" olarak tanımlanan “Gözyaşları ve Azizler” (Jaguar), Dünya
edebiyatının yıldızlarından, Nobel Edebiyat Ödülü için adı geçen Mircea
Carterescu’nun “Orbitor” ve “Travesti” (Ayrıntı) adlı romanları ve Radu
Vancu’nun “Çiçek Açan Urgan” ile Claudiu Komartin’in “Bir Garip Roman” (Yitik
Ülke) adlı şiir kitaplarını Romen edebiyatını tanımak isteyenlere öneririm.
Her yıl yıl Türkçede elli bin yeni kitap yayımlandığı
düşünülürse herhangi bir kitapçıda bu kadar çok çeşit kitabı bulmak mümkün
değil. 750 yayınevinin katıldığı Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı bu yeni
kitaplara ulaşmak için en uygun yer. Ben de listemi kitapçılarda bulamadığım iyi
şiir, öykü ya da deneme – inceleme kitaplarına önceliği vererek oluşturdum.
Ebubekir Eroğlu’nun “İçkale” (Yapı Kredi), Tuğrul Tanyol’un
“Gelecek Günlerin Şarabı” (Yapı Kredi), Mustafa Köz’ün “Sessiz Düğüm” (İkaros), Atilla Birkiye’nin “Yokluğunda
Başkaldırdı Aşk” (Özgür), Bejan Matur’un “Son Dağ” (Everest), Cevdet Karal’ın
“Cesedi Nereye Gömelim” (Everest) listemdeki şiir kitapları. 80 Kuşağı şairlerinden
İhsan Deniz 1980 -2015 yılları arasında yazdığı şiirleri “Dut Ağacı”nda (Hece
yay.), ilk kitabını 2001’de yayımlayan Baki Ayhan T. toplu şirlerini “Hayat ve
Hayal Müzesi”nde (Yapı Kredi) biraraya getirmiş. Ayrıntı Yayınları şair Emirhan
Oğuz yönetiminde şiir dizisine başladı. Dizinin ilk kitapları Maya Angelou,
Maro Benedetti ve Sohrap Sepheri’den. Yaşar Miraç’ın bence başyapıtı
sayılabilecek kült kitabı “Trabzonlu Delikanlı”nın yeni basımı da bu diziden
çıkmış.
Asuman Susam’ın “Kemik İnadı” Can Yayınları’nın uzunca bir
süredir ara verdiği Türk Şiiri dizisini tekrar başlattığının da müjdesi. Şiir
kitapları az yayımlanıyor, çeviri şiir daha da az yayımlanıyor. Palto Yayınları
Rilke'nin Sancaktar'ının Sabahattin Ali çevirisini yeniden yayımlamış. Ahmet
Cemal’in Paul Celan’dan seçtiği şiirler “Ellerin Zamanlarla Dolu” (İş Bankası)
adıyla yayımlandı. Hümanist düşüncenin atalarından, büyük İtalyan şairi
Francesco Petrarca’dan Kemal Atakay’ın çevirisi ile yayımlanan “Canzoniere” de
(Everest) kaçırılmaması gereken bir diğer önemli çeviri şiir kitabı. Somut
şiirin ustalarından Eugen Gomringer’in “Somut Şiir Seçkisi” de (160 Kilometre)
alınacak şiir kitapları listesine eklenmeli.
Son yıllarda öykü Türk Edebiyatını en dikkat çekici türü.
Arka arkaya bir çok yeni ve önemli öykü kitabı yayımlanıyor. Özellikle İletişim
Yayınları’nın ilk kitaplarını yayımlayan yeni öykücülere verdiği destek
kutlanmaya değer. Büyük usta Selçuk Baran’ı tanımak için ilk adım sayılabilecek
seçme öyküler kitabı “Öğle Saatleri” (Yapı Kredi), genç yaşta kaybettiğimiz
şair Sami Baydar’ın toplu öyküleri “Sese Gelen Sevgili” (Yapı Kredi), Nalan
Barbarosoğlu’nun “Gümüş Gece” (Alakarga), Hakan Bıçakçı’nın “Hikayede Büyük
Boşluklar Var” (İletişim), Yalçın Tosun’un “Bir Nedene Sunuldum” (Yapı Kredi),
Şenay Eroğlu Aksoy’un “Gece Çığırtkanları” (Yapı Kredi), Alper Atalan’ın
“Kısmet İşte (İletişim), Deniz Tarsus’un “İt Gözü” (Can), Mustafa Çiftçi’nin
“Ademin Kekliği ve Chopin” (İletişim), Nazlı Karabıyıkoğlu’nun “İskele”
(Alakarga) ve şair elinden çıkma kısa, öz ve sarsıcı öyküler diye tanıtılan
Fergun Özelli’nin “Sarhoş Kapı”sı (Can) listemdeki öykü kitapları.
Edebiyat deninice akla sadece roman geldiği için kurgu dışı
ürünler iyice ihmal ediliyor. Deneme, eleştiri ve inceleme türlerindeki yayınların
sayısının da gün geçtikçe azaldığını görüyoruz. 100. yaşını kutladığımız büyük
usta Melih Cevdet Anday’ın 60 yıl boyunca şiir üzerine yazdığı, kitaplarında ve
dergilerde yayınlanan yazıları Yalçın Armağan “Şiir Yaşantısı”nda (Everest)
biraraya getirmiş. Yeni baskısı yapılan “Konuşanlar, Bir Hüzünle Sesinde” (Can)
Ziya Osman Saba’nın büyük bir şair olmanın yanında iyi ve dikkatli bir şiir
eleştirmeni olduğunu da örnekliyor. Can dostu Cahit Sıtkı Tarancı’nın ardından
yazdığı “Cahit’le Günlerimiz” başlıklı yazıları da tadına doyulmaz anılar.
Mustafa Baydar’ın 1960’da yayımlanan söyleşilerinden oluşan ve Halide Edip,
Yahya Kemal, Yakup Kadri gibi çok önemli yazarlara dobra sorular yönelttiği
“Edebiyatçılarımız Ne Diyorlar” (İletişim) hem belge niteliği hem de röportaj
nasıl yapılır sorusuna getirdiği örneklerle önemli bir kitap. Handan İnci
Tomris Uyar’ın Elele Dergisi’nde yayımlanan yazılarını ve söyleşilerini “Aşkın
Yıpranma Payı” (Yapı Kredi) adıyla derlemiş. Hilmi Yavuz’un “Edebiyat
Okumaları” (Timaş), Nurdan Gürbilek’in “Sessizin Payı” (Metis), Enis Batur’un
türler arası bir arayış diye niteleyebileceğimiz “Basit Bir Es” (Kırmızı Kedi),
Murathan Mungan’ın yeni derlemesi “Güne Söylediklerim” (Metis), Oğuz Cebeci’nin
“Psikanalitik Edebiyat Kuramı” (İthaki), George Orwell’in “Balinanın Karnında”
(Sel), Ali Çolak’ın “Ama Sözcükleri Götüremezler” (Zaman Kitap), Ahmet Büke’nin
“100 Tuhaf Kitap” (Ağaçkakan), Murat Turna’nın “1980 Türk Romanında Değerler
Çözülmesi” (İz) ve Elmas Şahin’in “Leyla Erbil Kitabı” (Yitik Ülke) listemdeki
kitaplar.
En imtiyazlı tür olduğu için romanı en sona bırakıp negatif ayrımcılık
yaptım. Fuar listemde de çok roman yok. “İnce Mehmet” Yaşar Kemal’in en sevilen
eseridir ama bence baş yapıtı “Dağın Öte Yüzü” üçlemesidir. Yapı Kredi Yayınları
bu üçlemeyi tek bir ciltte özel bir baskı ile yayımlamış. Sel Yayınları Thomas
Benhard’ın otobiyografik beşlemesini usta çevirmen Sezer Duru’nun çevirileri
ile yayımlıyor. İlk iki kitap “Neden” ve “Kiler” yayımlandı. İş Bankası
klasiklerinden yeni çeviriler yayımlamaya devam ediyor. Turgenyev’in Ham
Toprak’ı usta çevirmen Ergin Altay’ın çevirisi ile yayımlandı. Can Yayınları
George Orwell’in çevrilmemiş romanını bırakmamak kararlılığında. Son örnek
1984’ün öncülü sayılan “Boğulmamak İçin”. Marguerite Yourcenar’ın birbirine
bağlanan öykülerden oluşan “Düş Parası” (Metis), yayıncılarımızın yeni keşfi ve
yayınlamak için yarıştıkları Will Self’in “İzmarit”i (Ayrıntı), Sibel Türker’in
“Mecnun Kelebekler”i (Can), Tarık Tufan’ın ilk romanı “Şanzelize Düğün Salonu
(Profil), usta çizer ve öykücü Tuncer Erdem’in ilk romanı “Uzak Kış, Kayıp Güz”
(Yapı Kredi), Ercan Kesal’ın ilk romanı “Nasipse Adayız” (İletişim), Ertürk
Aksun’un “18 Saat”i (Destek), Esra Kahraman’ın 12 Eylül sonrası devrimcilerin
yaşadıklarını anlattığı ilk romanı “Segâh Makamı” (Ayrıntı) listemdeki
romanlar. 05.11.2015
Yorumlar