2016’da Türk Edebiyatı’nın ilk 11’i



2016 çoksatarların çok olmadığı bir yıldı. 250 bin ilk baskı 2015 Aralık’ında çıkan Ahmet Ümit’in “Elveda Güzel Vatanım”ı (Everest yay.) bu yıl da çok satmaya devam etti. 1 Şubat 2016’da yayımlanan “Kırmızı Saçlı Kadın”ı (Yapı Kredi yay.) yılın en çok satanlarından biri olmakla kalmadı Orhan Pamuk’un en çok satan kitabı oldu. Elif Şafak’ın Havva’nın Üç Kızı (Doğan Kitap), Canan Tan’ın Kelepçe’si (Doğan Kitap), Ayşe Kulin’in Kanadı Kırık Kuşlar (Everest yay.) yılın diğer çok satanlarıydı. Sabahattin Ali’nin Kürk Mantolu Madonna’sı (Yapı Kredi yay.) çoksatanlar listelerinde yerini korurken, İçimizdeki Şeytan da (Yapı Kredi yay.) listelerde yer aldı. Küçük Prens (Can yay.) de geçen yıldan beri çoksatanlar listelerindeydi. Whattpad uygulamasında yazdıkları kitaplarla tanınan genç yazarlar bu yıl da çok satmaya devam etti.
2016’da yayımlanan Türk Edebiyatı’ndan kitaplardan seçtiğim ilk 11 şöyle;  
1. Berber, Tayfun Pirselimoğlu (İletişim yay.): Polisiyeymiş gibi gelişen, bir kiralık katilin aslında ne kadar sıradan ve içimizden biri olabileceğini anlatan ve giderek bir distopya halini alıp siyasileşen bir roman. Siyasi cinayetlerin otoriter devlet anlayışının neresinde durduğunu düşündüren yanları da var. Bitmeyen bir kışta yaşanan kapkara günleri anlatıyor Pirselimoğlu.
2. Gölge, İsmail Güzelsoy (Doğan kit.): Osmanlı döneminde yaşanan maymun katliamı, mahya yapımındaki rekabet, meddahlık geleneği, Direklerarası ve daha birçok şey biraraya gelmiş Gölge’de. Aşk, macera, polisiye ve gizemi, bir romanda olabilecek tüm konularla ustalıkla kararak gerçekçilikle fantastik arasında gidip gelen, tarihi atmosferde güncel konuları da işleyen bir roman. Meddahları çağrıştıran kendine has anlatımı ile de dikkati çekiyor.
3. Hep Aynı Boşluk, Ahmet Hamdi Tanpınar (der. Erol Gökşen, Dergâh yay.): Kitap Tanpınar'ın gazete ve dergilerde kalan edebiyat, sanat, düşünce ve siyasete dair denemelerini, makalelerini, anket ve röportajlarını içeriyor. Az ve öz yazdığı sanılan Tanpınar’ın güncel edebiyatı yakından izlediğinin, iyi bir şiir ve edebiyat eleştirmeni olduğunun örneklerini okuyoruz. İstanbul’u, çevresini, gözlemlerini aktardığı tadına doyulmayacak denemeleri de var.
4. Bu Dünya Herkese Güzel, Oktay Rifat (der. Mehmet Can Doğan, Yapı Kredi yay.) Çağdaş Türk Şiiri’nin büyük ustalarından Oktay Rifat okura tamamlanmış bir eser vermiştir. Geride taslak ya da yayımlanmamış bir şiir bırakmamıştır. Mehmet Can Doğan, Oktay Rifat’ın eksiksiz yapıtına almadığı, dergilerde bıraktığı şiirlerini büyük bir emekle derlemiş. Hem yılın en güzel şiir kitaplarından biri hem de önemli bir arşiv çalışması çıkmış ortaya.
5. Sessiz Ricat, Şahan Şahnur (çev. Merak Aktokmakyan ve Artun Gebenlioğlu, Aras Yay): Şahan Şahnur, 1922 Eylül’ünde ülkesini, şehri İstanbul’u terk edip Paris’e sığınan Ermeni gençlerinden. Düzyazı eserlerini Ermenice, şiirlerini Fransızca yayımlatmış. Şair olarak Fransız Edebiyatı’nda yer etmiş bir yazar. Otobiyografik olduğunu tahmin ettiğim Sessiz Ricat”ta hem entelektüel bir göçmen olmayı, hem de Paris’te bohem yaşamı oldukça gerçekçi, dönemine göre oldukça modern bir dille ve harika bir üslupla anlatıyor. Benim için yılın keşfi oldu.
6. İstanbul Bu Gece Yine Sensiz, Selim İleri (Everest yay.): Selim İleri, Çağdaş Edebiyatın yaşayan ustalrından biri olmasının yanısıra, az bulunur bir İstanbul yazarıdır. Bu kitapta İstanbul’un geçmişine, gündelik hayatın inceliklerine uzanan, yemek masalarına, beş çaylarına konuk eden denemelerini biraraya getirmiş. İstanbul Bu Gece Yine Sensiz’in İstanbul külliyatının son kitabı olduğunu söylüyor Selim İleri. İstanbul’u yazmaması önemli bir kayıptır. Umarım kararını değiştirir.
7. Yol Şarkıları, Adnan Özer (Everest yay.): Adnan Özer 17 yıllık bir aradan sonra yol, göç, göçmenlik temalarını işlediği şiirlerinden oluşan, Balkanlar’dan Trakya’ya, İstanbul’un varoşlarına, İstanbul’dan Latin Amerika’ya uzanan Yol Şarkıları ile geldi. Göçmenliğin bu denli yoğun yaşandığı bir ortamda usta işi şiirlerle bu olguyu tartışmaya açıyor.
8. Ne Yapabilirim?, Gündüz Vassaf (İletişim yay.): “Geleceğe Kartpostallar” altbaşlığını taşıyor kitap. Kitabı ‘küresel Gezi gençliği’ne ve ebeveynlerine ithaf etmiş. Derin bir umutsuzluğa kapıldığımız bugünlerde “geleceği başka yerde arama, kendine bak,” diyor. Gülümsemeyi tavsiye ediyor. Güncel gibi görünen yazıların nasıl birer edebi deneme olabileceğinin, edebi denemenin nasıl günceli içereceğinin somut örneklerinden oluşuyor kitap.
9. Eleştirel Çağdaş Büyük Türk Şiiri Antolojisi, Metin Cengiz (Şiirden yay.): İsminden kalın bir antoloji okuyacağınız izlenimine kapılsanız da aslında Metin Cengiz örneklerle bir şiir tarihi yazmış. 1920 – 2015 tarihleri arasında Çağdaş Türk şiirini tek tek şairleri ele alarak değerlendiriyor ve birer örnek veriyor. Az bulunur, önemli bir çalışma, hak ettiği ilgiyi görmedi, tartışılmadı.
10. Divan Edebiyatına Yeniden Bakış, Nuran Tezcan (Yapı Kredi yay.): Nuran Tezcan’ı özellikle Evliya Çelebi çalışmaları ile tanıyoruz. Cevdet Kudret ödüllü bu kitabında ise Divan Edebiyatı üzerine makaleleri yer alıyor. Eski edebiyata çağdaş eleştiri kuramlarıyla yaklaşan, ilgiyle, merakla, yeni bilgiler edinerek okunan bir kitap.
11. Dağ Yolunda Karanlık Birikiyor, Hüseyin Kıran (Sel yay.): Masalsı bir kurgu, ağır bir dil işçiliği. Günümüzde özellikle romanda pek iltifat edilmeyen bir yolda ilerliyor Hüseyin Kıran. Edebiyata önem veren, edebiyat içinden gelen ve günümüzde yaşananlara ışık tutacak bir anlatı çıkmış ortaya. Alegori yolu ile günümüz siyasi ortamını yorumladığı da söyleniyor. Çoğul okumaya açık iyi bir edebiyat eseri.   05.01.2017

Yorumlar