“Şiir en çok okunan tür olmasına rağmen şiir kitapları ya
çok az satıyor, ya da hiç satmıyor” diye yazmıştım (07.06.17). Sosyal medya
çağında yazılar nasıl bir hızla okunuyorsa “şiir okunmuyor” diye anlaşılmış.
Şiir okunuyor ama okunduğu medya kitaplar değil. Daha önce
de yazdım, internette en çok okunan, paylaşılan tür şiir. İş öyle bir noktaya
vardı ki mevcut şiirler yetmediği için olsa gerek Can Yücel, Attilâ İlhan,
Turgut Uyar gibi sevilen şairlerin adı kullanılarak şiirler uydurulduğunu da
görüyoruz.
İnternet ilk giren ve en çok web sitesi yapılan sanat da
açık ara ile şiir. Şiir okurunun internetin icadı ile birlikte, yani 90’lı
yıllardan başlayarak şiir kitaplarından vazgeçtiğini, şiiri dijital ortamdan
okumayı tercih ettiğini söyleyebiliriz. En çok festivali yapılan ve böylece
doğrudan okura ulaşan tür de şiir.
Haftasonu, 16 Haziran’da 18. Berlin Şiir Festivali başladı.
Festivalin teması “Europe - Fata Morgana”. Avrupa’nın değerleri olan düşünce
özgürlüğü, sanatsal özgürlük, çok kültürlülük ve demokrasi konuları işlenecek.
Festivale 42 ülkeden 170 şair, yazar ve sanatçı katılıyor. 24 Haziran’a dek
sürecek olan festivalde Türkiye’yi üç kadın şair, Müesser Yeniay, Fatma Savcı
ve Yıldız Çakar temsil ediyor.
18. Berlin Şiir Festivali’ni düzenleyen “Haus für Poesie”
(Berlin Şiir Evi) festival kapsamında iki uluslararası toplantıya da ev
sahipliği yapıyor. Bunlardan birincisi 23 ülkeden 32 festival yöneticisinin
katıldığı “Festival Yöneticileri Toplantısı”, diğeri de 22 ülkeden 25 şiir
ediötürünün katıldığı “Lyrikline Uluslararası Paydaşlar Toplantısı”.
Diyarbakır Kültür Merkezi’nden Övgü Gökçe ve İstanbul Şiir
Festivali’ni temsilen benim katıldığımız “Festival Yöneticileri Toplantısı”nda
Dünya’da gelişen sağ popülist, milliyetçi ve ırkçı hareketlerin ve partilerin
festivaller üzerindeki etkisi konuşuldu. 15 Temmuz Darbe Girişimi ve sonrasında
yaşananlar da toplantının ana konularındandı. Almanya’nın gündeminde de Enis
Berberoğlu’nun tutuklanması ve Kemal Kılıçdaroğlu’nun öncülük ettiği Adalet
Yürüyüşü vardı.
Lyrikline, Dünya’nın en büyük şiir portalı. 77 dilde yazan
1194 şairin 10673 şiiri ve çeşitli dillere çevirileri yer alıyor. Şiirleri
şairlerinin kendi seslerinden dinlemek olanağı da var. Türkiye’den şairlerin de
şiirleri, çevirileri, ses kayıtları “lyrikline.org”da yer alıyor.
Lyrikline Uluslararası Paydaşlar Toplantısı’nda o yılın
istatistikleri de açıklanıyor. Lyrikline’a bir yılda, Haziran 2016- Haziran
2017 döneminde 225 ülkeden erişim olmuş. Lyrikline’nın tıklanma oranları geçen
yıla göre % 11,08 artmış. Türkiye 7. sırada. Türkiye’den erişim geçen yıl % 36,
02 oranında artmış. Bunu dijital ortamda şiir okuma oranlarının Dünya’da ve
Türkiye’de arttığı şeklinde yorumlayabiliriz.
Lyrikline’nın ilk onu şöyle; 1. Almanya, 2. Avusturya, 3.
ABD, 4. İsviçre, 5. Sırbistan, 6. Avustralya, 7. Türkiye, 8. Büyük Britanya, 9.
Hindistan, 10. İspanya.
Lyrikline Uluslararası Paydaşlar Toplantısı’nın gündeminde
şiirin daha çok okura ulaştırılması için neler yapılması gerektiği vardı.
Dünya’nın hemen her yerinde bizdekine benzer bir durum var, şiir kitapları
satın alınmıyor ama dijital ortamda şiir çok okunuyor, çok paylaşılıyor.
1999’da Türkiye PEN’in önerisi ile UNESCO’nun “21 Mart Dünya Şiir
Günü”nü ilan etmesinin çok olumlu bir etki yaptığından söz edildi. Dijital
ortamı kullanarak bugünün daha da etkin kutlanması kararlaştırıldı. Dijital
ortamdaki video paylaşımlarının, canlı yayın olanaklarının şiirin okumasındaki
artışı olumlu yönde etkilediği belirtildi. Geleceğin şiir festivallerinin belki
birçok ülkede aynı anda yapılacağı ve internet üzerinden canlı yayımlanacağı
öngörülüyor. 21.06.2017
Yorumlar