Her yıl olduğu gibi 2017 sonunda da en çok satanlar, en çok
izlenenler ve en çok dinlenenler listeleri yayımlandı. Sinema ve kitapta bu
listelere pek fazla itiraz olmazken müzikte kimin en çok dinlendiği büyük bir
tartışma yarattı. Çünkü listeler birbiri ile uyumlu değil.
Hande Yener’in Telifmetre adlı radyolarda çalınan müziği
ölçen listede birinci olduğunu ilan etmesi ve Seren Serengil’in “İnanmıyorum,
araştıracağım” demesi aralarında büyük bir tartışma çıkmasına neden oldu.
Birbirlerini dava edecek duruma geldiler.
Telifmetre radyo ve televizyonlarda çalınan müzikleri takip
edip raporlayan bir kuruluş. İnternet sitesinde de en çok dinlenenler listeleri
yayımlıyor.
Müzik esas olarak dijital ortamda dinleniyor, izleniyor.
Spotify, Fizzy, iTunes, Youtube... Radyoların ve televizyonların müzik
kanallarının da önemli bir rolü var. CD satışları ise her yıl düşüyor. Plağın
tekrar hayatımızda yer alması ve gittikçe daha çok plak satılması ise ilginç
bir olgu.
Eskiden kültür endüstrisinde en güvenilir rakamlar müzik
sektöründen çıkardı. Müzik yapımcılarının birliği MÜYAP her yıl en çok satan CD
listelerini kesin rakamlarla açıklar, sonra da bir törenle en çok dinlenen
sanatçıları, yapımcıları ödüllendirirdi. Ama müzik dinleyicilerinin dijital
ortamı tercih etmesi ile CD satışları ciddi oranda düştü ve bir ölçü olmaktan
çıktı. MÜYAP da son birkaç yıldır yıllık listeler açıklamıyor. Ama mu-yap.org’dan
Türkiye’de kaç adet CD ve plak üretildiğinin bilgisine ulaşmak mümkün. 2016’da
6 milyon 28 bin adet CD ve plak üretilmiş. 2017’nin ilk 6 ayındaki üretim ise 2
milyon 568 bin. Geçen yıla göre düşüş olacağı anlaşılıyor. MÜYAP’ın internet
sitesinde Dünya dijital müzik pazarı için yıllık raporlar var ama Türkiye için
böyle bir çalışma yapılmamış. Önemli bir eksiklik. Böyle bir çalışma tüm
tartışmaları önlerdi.
Hürriyet Kelebek yazarı Cengiz Semercioğlu Aralık ayı içinde
bir dizi yazı ile müzik listelerindeki karmaşayı tartışmaya açtı. “Hangisine,
ne kadar inanacağız?” sorusuna cevap bulmaya çalıştı. MÜYAP’ın açıklamadığı CD
satışları listelerine de ulaştı. En önemli bilgileri de müzik sektörünün yüzde
47’sini kontrol ettiği belirtilen DMC’nin
Genel Müdürü Samsun Demir’den aldı (Hürriyet Kelebek, 24.12.17). Samsun Demir
müzik sektöründe dijitalin payının yüzde 65, CD’nin yüzde 35 olduğunu söylüyor.
CD’ye en çok 5 yıl ömür biçiyor. Plak satışlarının cirosunun CD satışlarının
4’te 1’ine ulaştığını belirtiyor. Samsun Demir en çok hangi şarkının dinlendiği
anlamanın yolunun listelerin ilk onlarının ortalamasını almak olduğunu
söylüyor. Tartışmasız tek isim Tarkan. CD satışında da, dijital platformlarda
da açık ara birinci olmuş.
Radyo ve TV’lerde en çok çalınan şarkı olmanın en çok
dinlenen olmak olmadığı da bir gerçek. Radyo ve TV’lerde çalınan müziklerde
müzik sektörünün etkisi olduğu biliniyor. En popülere, en çok tanınana
yöneliyorlar. Dijtalde ve CD’de ise dinleyici belirleyici. Dijital
platformların listelerine yeni ve alternatif isimlerin girebilmesi bunun
göstergesi.
Çağatay Akman, Kalben, Yüzyüzeyken Konuşuruz, Manuş Baba,
Ömer Faruk Bostan, Derya Uluğ, İlyas Yalçıntaş böyle isimler. Dinleyici
tercihleri onları en çok dinlenenler listelerine taşımış.
Dünya ülkelerinin en çok dinlenenler listelerine baktığınızda genellikle
ABD kaynaklı şarkıların listelerde ağırlıklı olduğunu görüyoruz. Ama Türkiye’de
durum farklı. Türkiye’de tüm en çok dinlenenler listelerinde Türkçe şarkılar
ağırlıklı olarak yer alıyor. Yabancıların oranı az. Benzer durumun sinema ve
yayıncılıkta da olduğunu belirtmeliyim. 03.01.2018
Yorumlar