2023 Vizyon belgesi “Yalnızca
basılı materyallerle sınıf içinde ya da dışında günümüz öğrenme ihtiyaçlarını
karşılamak neredeyse imkânsızdır. Sınıf
içinde öğretmenler, sorgulamaya, tasarımsal
düşünmeye, kavramsal
öğrenmeye yönelik, bireysel ya da grup çalışmasına uygun ortamlar oluşturmak
durumundadır” hedefini koymuş.
Milli Eğitim Bakanlığı’nın eski adı Maarif Vekaleti’ydi. Yani “Bilgi ve Kültür Bakanlığı". Efsane bakan Hasan Âli Yücel’in Tercüme Bürosu’nu kurması da, büyük
bir hızla Dünya klasiklerini çevirtip yayınlatması da bu tanımla büyük anlam
kazanır. 2023 Vizyonunun bu bakış açısıyla uyuştuğunu düşünebiliriz. Ne de olsa
aklın yolu birdir. Bilgi ve kültürün temel kaynağı kitaptır. Kitaplar olmadan
eğitim düşünülemez.
Milli Eğitim Bakanlığı bu politikaları hep ortaya koyar ama
okullarda kendi bastırdığı ders kitaplarının dışında kitap okutulmasını
istemez, her öğretim yılı başında yasaklar. Bu yıl da, 25.09.2018 tarihli Milli
Eğitim Bakan Yardımcısı Sayın Mustafa Safran imzalı, “Yayın Aldırılmaması”
konulu yazıda, öğrencilere ücretsiz dağıtılan ders kitapları dışında hiçbir
yardımcı ders kitabı ve materyalinin okullarda tanıtımlarının yapılmaması,
velilere aldırılmaması, kullanılmaması talimatı verilmiş. Yani 2023 Vizyon
Belgesi “Yalnızca basılı materyallerle sınıf
içinde ya da dışında günümüz öğrenme ihtiyaçlarını karşılamak neredeyse
imkânsızdır” dese de uygulamada tamamen tersi yapılıyor. Bu her zaman da böyle
oldu. Bakanların söyledikleri ile bürokratların yaptıkları hep tamamen
ters oldu. Tabii hayata geçen de bürokratların istedikleri oldu. Bu zihniyeti
kırmak pek kolay değil.
2023 Eğitim Vizyonunda bakandan başlayarak MEB
yöneticilerinin bibliyofobi’yi yani kitap korkusu’nu nasıl yenecekleri de yer
almalıydı. Aksine, vizyon belgesinde “kütüphane”, “kitaplık”, “okuma
alışkanlığı”, “kitap okumak” gibi ifadeler tek bir kez bile geçmiyor. “Kitap”
sözcüğü de yok, onun yerine “basılı materyal”
ifadesi kullanılıyor. Doğru bir kullanım, MEB’in temel felsefesine de uyuyor.
Zira okullara MEB ders kitapları dışında başka kitap sokmak yasak olduğu için,
on yıl kadar önce “Her okula bir fotokopi makinesi” kampanyası ile alınan fotokopi
makineleri ile bu “okula girmesi yasak” kitaplar çoğaltılarak öğrencilere
dağıtılıyor. Ders kitaplarının ücretsiz dağıtılması devlet politikası olduğu
bir ortamda her öğrenciden ders kitaplarının tutarının bir kaç katı “fotokopi
parası” toplanıyor. Bu arda aynı devletin 1952’den beri yürürlükte olan Fikir
ve sanat Eserleri Kanunu unutuluyor, yazarın, çizerin telif hakkı kaybına, fikri hak ihlallerine göz yumulmuş oluyor..
Oysa bir öğrenci için basılı ya da dijital kitaba ulaşmanın
en kolay yolu okulundaki kütüphane, sınıfındaki kitaplıktır. Vizyon belgesinde
öngörülen öğretmenlerin öğrencileri ile yapacağı grup çalışmalarının mekanı da
bilgi kaynağı da kütüphanelerdir.
Okullarımızdaki kütüphanelerin azlığı, sınıflarda ise hemen
hiç kütüphane olmadığı malûm.
Daha önce de yazdım. TÜİK’e göre resmi okul, özel okul ve
özel kurs kütüphanelerini kapsayan örgün ve yaygın eğitim kütüphanelerinin
sayısı 26,415. 2016-17 verilerine göre Türkiye’de resmi ve özel 62 bin 250 okul
bulunuyor. Yani okulların % 42,4’ünde kütüphane var. Daha da ilginci okul
kütüphanelerin ve bu kütüphanelerdeki kitap sayısının da artması gerekirken
azalması. 2015’de 32,300 olan kütüphane sayısı 2017’de 26,415’e düşüyor. İki yılda 5600
okul kütüphanesi kapatılmış. Okul kütüphanelerinde 2015’de 32,300,000 kitap
varken 2017'de 26,707,000’e düşmüş. Yani okul kütüphanelerindeki kitap sayısında da iki yılda 5,600,000 adet azalma var.
Sunuşunu Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığı,
Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk’un 2023 Eğitim Vizyonu’nda kitap da, kütüphane de
yok. Kitabın yerine “basılı ve dijital materyal” konulmuş ve öğretmen ve
öğrencilerin daha çok dijital materyale yönlendirilmesi hedeflenmiş. Metinde
tüm okullara dijital altyapı sağlayacak, tüm öğrencilere tablet bilgisayarlar
dağıtacak Fatih Projesi’nin de adı geçmiyor ama ruhu korunmuş. Dijitalleşme ilk
hedef. Ama öğretmenin de öğrencinin de bu dijital içeriğe nasıl ulaşacağı
belirtilmemiş. Çoğu okulda böyle bir olanağın olmadığını biliyoruz. Zamanında
öğrencilere dağıtılan tabletlerin de çoktan eskidiği, kullanılamaz hale geldiği
gerçek. Sanırım yeni bir dijtalleşme hamlesi yapılacak ve yeni tabletler satın
alınıp öğrencilere dağıtılacak. Yine uluslararası bilgisayar üreticileri sayemizde zengin
olacak.
Fatih Projesi’ne harcanan ve yeni tabletler için harcanacak
milyarlarca dolarla kaç yeni okul kütüphanesi açılır ve yeni alınan kitaplarla
okul kütüphaneleri nasıl güçlendirilir? Üstelik bunlar kolayca eskimez, diye
sorularımız olamaz. Çünkü, 2023 Eğitim Vizyonu’nda kitap da, kütüphanede
yok. 31.10.18
Yorumlar