Yıllık
bir bilanço çıkartmak, yıl boyu okuduğum kitapları yeniden anımsamak,
anımsatmak bir alışkanlık oldu. 2018 de bol kitapla geçti. Yine 60 bin yeni kitap yayımlandı ama benim okuma hızım haftada iki kitap, yani yılda100 civarında kitap okuyabiliyorum.
Yayımlanan çok nitelikli kitaplar arasından bir seçme yapmak zorunlu. Çok
seçici davranmak zorunda kaldım, bir çok okur gibi. Okuyamadığıma hayıflandığım
birçok kitap oldu. O nedenle de beğendiğim kitaplar okuduklarımla sınırlı.
1.
Suat
Derviş’in kitaplaşmamış romanları
Öncelikle
üç önemli toplu eserler yayımından söz etmem gerek. İthaki Yayınları yıllardır
sadakatle sürdürdüğü Suat Derviş’in toplu eserlerine Selim Soydan’ın emeği ile
önceden kitaplaşmamış, tefrikalarda kalmış romanlar ekledi. İstanbul’un Bir Gecesi,
Kendine
Tapan Kadın ve Bu Roman Olan Şeylerin Romanıdır
tefrikalardan derlenen romanlardı. 1923 yılında Kütüphane-i Sudi Neşriyatı
tarafından basılan Hiçbiri’nin yeni baskısıda yapıldı. Suat Derviş’in unutulmaya
terk edilmiş çok önemli bir yazar olduğu bu kitaplarla bir kez daha ortaya çıkmış
oldu.
2.
Oktay
Akbal’ın toplu eserleri
Çok
sevdiğim yazarlardan, modern anlatının ustalarından Oktay Akbal’ın toplu
eserlerini Doğan Kitap yeniden yayımlamaya başladı. İlk iki kitap Akbal’ın yoksul
ve gariban insanların yaşadığı bir semtin gündelik hallerini anlattığı Garipler
Sokağı ve bence en etkileyici anlatılarından biri olan, iki evli
insanın umutsuz bir aşk hikayesini anlattığı Suçumuz İnsan Olmak’tı.
3.
Server
Bedi’nin Cingöz Recai’leri
Türkiye’nin
ilk polisiye roman kahramanı sayabileceğimiz Cingöz Recai’leri ilk kez düzenli
ve özenli bir şekilde yayımlanıyor. Peyami Safa’nın Server Bedi adıyla yazdığı ve ilk yayımlandıklarında büyük ilgi
gören Cingöz Recai öykü ve romanları daha sonra düzensiz edisyonlarla ya da
sansürlü yayımlanmıştı. Ötüken Neşriyat’ın bu yıl sonunda yayımlamaya başladığı
ilk ciltler, İlk defa 1924’te yayımlanan ve 10 hikâyeden oluşan Cingöz
Recai’nin Harikulâde Sergüzeştleri, İlk defa 1925-1926’da yayımlanan ve
10 hikâyeden oluşan Cingöz Recai Kibar Serseri serisi ve serinin ilk romanı,
1925’de yayımlanan Cingöz’ün Esrarı’ndan oluşuyor. Zenginden alıp fakire vermeyi seven,
biraz Arsen Lüpen’e benzeyen bu sevimli kahramanı günümüz polisiye okuru da
sevecektir.
4.
Nâzım’ın
Cep Defterlerinde Kavga, Aşk ve Şiir Notları
Benim
için yılın en heyecan verici yayını Yapı Kredi Yayınları’nın 5000. kitap olarak
yayımladığı Nâzım Hikmet’in çeşitli cezaevlerinde tuttuğu, yaşadıklarının ve şiirlerinin
ipuçları bulunan cep defterleriydi. 6 defter ve defterler hakkındaki bilgileri
derleyen “Zeyl” başlıklı bir kitap: Nâzım’ın Cep Defterlerinde Kavga, Aşk ve
Şiir Notları (1937-1942) (Yayına Hazırlayan: Handan Durgut, Yapı Kredi
Yay.) adıyla güzel bir tasarımla bir arada yayımlandı.
5.
Suat’ın
Mektubu
İstanbul
Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü’nde bulunan Tanpınar Arşivi,
Prof. Dr. Handan İnci’nin çabalarıyla MSGSÜ bünyesinde kurulan “Ahmet Hamdi
Tanpınar Edebiyat Araştırmaları ve Uygulama Merkezi” tarafından gün yüzüne
çıkartılıyor. Suat’ın Mektubu (Dergâh yay.) Huzur’un devamı olması amacıyla
yazılmış kısa bir anlatı. Bir anlamda Huzur’da anlatılanlara farklı bir açıdan
bakış. Tanpınar okumalarına büyük katkısı olacak önemli bir keşif.
6.
Selim
İleri’nin anlatıları
İstanbul
Kitap Fuarı’nın Onur Yazarı Selim İleri, iki anlatı birden yayımladı; Kumkuma
ve Ellerimde
Viyoletler Beklenen Sevgili (Everest yay.). Selim İleri Kumkuma’da
Abdülhak Hamit’in yaşamından yola çıkan bir anlatı kurarken, Beklenen
Sevgili’de 1940’lara mektuplarla ifade edilen kırık bir aşk öyküsü anlatıyordu.
7.
Yolun
Sonundaki Ev
Oya
Baydar son romanında yolun sonundaki mor salkımlı evde kuşaklar boyu yaşananlardan
yola çıkarak Türkiye’nin son yüz yılını anlatıyor. Ustaca bir anlatımla evin
sakinlerinin yaşadıklarıyla bir Türkiye panoraması çiziyor Yolun Sonundaki Ev’de
(Can Yay.).
8.
Sus
Barbatus!
Faruk
Duman, sakallı yaban domuzu Sus Barbatus’un ve bir çok vahşi hayvanın da insanlarla
birlikte önemli karakterlerinden olduğu bir kış öyküsü anlatıyor. 1979 yılında,
tam da 12 Eylül Darbesi eşiğinde karlar altındaki bir köyde yaşananlar… Doğanın,
hayvanların insanla, insanın insanla mücadelesini dokunaklı bir dille, macera
tadında anlatılıyor Sus Barbatus!’da (Hep Kitap).
9.
Ara
Sıra ve Daima
Sevin
Okyay yılın sürprizini yapıp hayatında yer alan, ünlü, ünsüz, tanıdığımız, tanımadığımız kişilerin portrelerinden oluşan
Ara
Sıra ve Daima’yı (On8 yay.) yayımladı. Hoş sohbet bir anlatımla
dostlarını, aile bireylerini, iş arkadaşlarını anlatırken anılara dalıyor,
anılar parça parça parça birleşip Sevin Okyay’ın yaşam öyküsünü oluşturuyor.
Usta bir denemeci, iyi bir portre yazarı olarak kısa, öz ama çarpıcı yazılardan
oluşan bir kitap oluşturmuş.
10.
Seke
Seke Ben Geldim
Metin
Kayahan Özgül onlarca yıldır haklarında yazmak üzere biriktirdiği ama fırsat
bulup yazamadığı notları, belgeleri, kupürleri tarayıp “mikro eleştiriler”
başlığı altında kısalı uzunlu eleştirel denemeler yazmış. Bunların bir bölümü
dergilerde yayımlanmış, bir kısmı da önceden kitaplaşmıştı. Yıl içinde tüm
sekmeleri Seke Seke Ben Geldim (Çolpan Kit.) adıyla 4 ciltte topladı. Bilgi
birikimiyle olduğu kadar anlatım zenginliğiyle okunmaya değer kitaplar toplamı.
11.
Yeni romanlar
Onlara
“yeni romancılar kuşağı” diyorum. 30 - 40’lı yaşlarında dört – beş romanla
yazarlıklarını kanıtlamış, geleceğin ustaları olarak günümüz romanının ana
eksenini oluşturuyorlar. Üç-beş aylık bir zaman diliminde yeni romancıların
kitapları peş peşe yayımlandı. Ayfer
Tunç'un Âşıklar Delidir ya da Yazı Tura
(Can yay.), Nermin Yıldırım’ın Misafir
(Hep Kit.), Tarık Tufan’ın Düşerken (Profil yay.), Ece Erdoğuş
Levi’nin Her Şeyi Baştan Anlat (Hep Kit.), Murat Menteş’in Antika
Titanik (April yay.), Yavuz Ekinci’nin Peygamberin Endişesi
(Doğan Kit.), Aslı Perker’in Flamingolar Pembedir (Everest yay.),
Menekşe Toprak’ın Arı Fısıltıları (İletişim yay.), Defne Suman’ın Kahvaltı
Sofrası (Doğan Kit.), Burhan Sönmez’in Labirent (İletişim yay.),
Yekta Kopan’ın Sıradan Bir Gün (Can yay.), Gaye Boralıoğlu’nun Dünya’dan
Aşağı (İletişim yay.), İsmail Güzelsoy’un Hatırla (Doğan Kit.)…
Şiir
okunmuyor denilen günümüz için şiir kitapları listem hiç de kısa değil. İyi
şiir kitapları, zevk aldığım şiirler okudum. Arayana, şiir kitapları satın alıp
okuyana her zaman iyi şiir vardır. Yeter ki izini sürmeyi bilin. Refik Durbaş Şayeste
(Islık yay.), Betül Dünder Unutmanın Kısa Tarihi (Yitik Ülke
yay.), Mustafa Köz İki Yüzlü Zar (Veyay.), Gökçenur Ç. Giderken Öpmeseydin Keşke
(Yitik Ülke yay.), Duygu Kankaytsın Rağmen (Kırmızı Kedi yay.), Celal
Soycan Beyhûde (Şiirden yay.), Cihan Oğuz Allahın Sol Yumruğu (Kaos
Çocuk Parkı), Yavuz Türk Sonra, Doğdum (Poetik Kit.), Ogün
Kaymak İşte Doğru Yazdım Adını (Şiirden yay.).
Şiire
ağırlık verirken öyküyü ihmal etmişim. Bu yılın bilançosunda az sayıda öykü
kitabı var. Ece Ayhan’ın dergi sayfalarında kalmış az sayıdaki öyküsünün
derlemesi İyi Bir Güneş (Yapı Kredi yay.), İlhan Durusel’in Defterdar
(Yapı Kredi yay.), romancı olarak tanıdığımız Hikmet Hükümenoğlu’nun ilk öykü
kitabı Aşka İnanmayanlar İçin Aşk Öyküleri (Can yay.), şair Betül Tarıman’ın
ilk öykü kitabı Rıza Bıyık (Yapı Kredi yay.).
01.01.2019
Yorumlar