Sultan
Abdülhamit’in izniyle saray ressamı Fausto Zonaro’dan ders almış, Roma ve
Paris’te sanat eğitimi görmüş. İnas Sanayi-i Nefise Mektebi’nin yani
Kadınlar Güzel Sanatlar Akademisi’nin kuruluşuna öncülük etmiş. Okulun ilk
kadın müdürü ve resim öğretmenlerinden olmuş. Fahrelnisa Zeid, Nazlı Ecevit ve Aliye
Berger gibi pek çok kadın ressamın yetişmesine emeği geçmiş.
Dönemin tanınmış kişileri ile dostluk kurmuş. Resimleri dergilere kapak olmuş, İstanbul’da
sergilere katılmış, kişisel sergiler açmış, yurtdışında eserleri sergilenmiş. Tevfik
Fikret’in portresini çizmiş, öldüğünde maskını yapmış.
1922’de
Roma’ya yerleşmiş. 1927’de New York’a taşınmış. Sergiler açmış, güzel sanatlar okullarında
öğretmenlik yapmış. Portreleriyle tanınmış. 1928’de New York’da George de Maziroff Galerisi’nde bir kişisel sergi
açtığı belirtiliyor. ABD Başkanı’nın, Edison’un portresini çizmiş. New York’ta
5. Cadde’deki stüdyosuyla, verdiği muhteşem partilerle Amerikan sosyetesinin
bilinen adlarından olmuş. Kadınları seçme ve seçilme hakkı mücadelesine katılmış.
Mihri Hanım, Atatürk'ün portresini yapan ilk yerli ressam, Papa
XV. Benedict resmini yapan ilk Müslüman ve kadın ressam olarak biliniyor ama eserlerinin çoğu
günümüze ulaşamamış.
Selim
İleri “Mihri Müşfik: Ölü Bir Kelebek” adlı, 1998’de yazdığı oyununda onun
yaşamına ve eserlerine değinir. Birçokları gibi benim de bu değerli insandan
Selim İleri sayesinde haberim oldu.
Adı
Mihri Müşfik sanıyorduk, Salt Galata’daki Mihri: Modern Zamanların Göçebe
Ressamı adlı serginin
araştırmacıları (küratör denmemiş) Özlem Gülin Dağoğlu ve Gizem Tongo “Mihri”yi
yeterli bulmuşlar. Çünkü Mihri adını hep korumuş ama çeşitli dönemlerde farklı
adlar, soyadları kullanmış. Mihri Rasim’in doğru kullanım olduğunu
söyleyenlerde var.
Mihri’yi
“İlk Türk Kadın Ressamı” olarak bilirdik ama Salt’taki sergide böyle bir vurgulama
görmedim. İstanbul Kadın Müzesi’nin internet sitesinde ise “Mihri Hanım Türkiyeli ilk Abhaz kadın ressamdır” cümlesi var.
Avrupa
ve ABD’de geçen hareketli yaşamı sırasında sürekli resim yapan Mihri’nin
günümüze pek az eserinin kaldığını biliyordum. O nedenle de Salt Galata’daki
sergide ne sergileneceğini merak ediyordum. Özlem Gülin Dağoğlu ve Gizem Tongo
Salt’ın araştırmacı yapısına uygun olarak Mihri’nin yaşam öyküsüne odaklanarak sanat
yaşamını yansıtmayı seçmişler. Çok çeşitli kaynaklardan yararlanmışlar.
Sergide
güzel bir sunumla Mihri hakkında birçok belge ve fotoğraf yer alıyor. Mihri’nin
Resim Heykel Müzesi, Rezan Has ve Yapı Kredi Bankası gibi koleksiyonlarda bulunan
az sayıdaki eseri de sergileniyor. Bu önemli derleme çalışmasının bir kitap haline
getirilip kalıcılaştırılacağını da umuyorum. Akademik düzeyde az sayıda
araştırma, tez var ama Mihri’nin çok ilginç yaşam öyküsünün ayrıntılı bir
biçimde kaleme alınması gerek. Sergideki arşiv belgeleri bu biyografi çalışması
için önemli bir kaynak değerinde.
Mihri:
Modern Zamanların Göçebe Ressamı bu öncü kadın,
büyük ressam hakkında açılan ilk sergi. 9 Haziran’a kadar sürecek. Kaçırmayın. (13.04.2019)
Yorumlar